

بازار بلاکچینی فیشاپینگ
مقدمه
بلاکچین یک فناوری جدید و نوآورانه است که با تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology) یا DLT عمل میکند و اطلاعات را به صورت امن، شفاف و غیرقابلتغییر ذخیره میکند. هر کدام از اطلاعات یا تراکنشها در بلاکچین در قالب یک «بلاک» ثبت میشوند و این بلاکها به صورت زنجیرهای طولانی به یکدیگر متصل میشوند. این ویژگی باعث شده است که اطلاعات ذخیره شده در بلاکچین بهصورت امن و غیرقابلتغییر باقی بمانند. بلاکچین ویژگیهای متعددی دارد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
ویژگیها و مزایای بلاکچین
۱.غیرمتمرکز بودن: بر خلاف سیستمهای سنتی که به یک سرور مرکزی وابسته هستند، بلاکچین از یک شبکه گسترده از کامپیوترها (نودها) استفاده میکند. این ساختار غیرمتمرکز باعث میشود که هیچ فرد یا سازمان خاصی نتواند بهتنهایی کنترل کل شبکه را در دست بگیرد.
۲.شفافیت و اعتماد: تمامی تراکنشها و دادهها در بلاکچین به صورت عمومی و شفاف قابلمشاهده هستند. این شفافیت باعث ایجاد اعتماد بین کاربران شبکه میشود.
۳.امنیت بالا: در بلاکچین بلاکها به صورت رمزنگاری شده ذخیره میشوند و هر تغییر در اطلاعات نیازمند تایید اکثریت شبکه است؛ بنابراین بلاکچین نسبت به حملات هکری بسیار مقاوم است.
۴.غیرقابلتغییر بودن اطلاعات: وقتی یک بلاک به زنجیره بلاکها اضافه میشود، تغییردادن آن به دلیل ساختار رمزنگاری و توزیع شده در بین شرکتکنندگان شبکه بسیار دشوار است. این ویژگی، بلاکچین را برای ذخیره اطلاعات حیاتی و مهم بسیار مناسب میسازد.
اهمیت بلاکچین در دنیای امروز
اگرچه اولین کاربرد فناوری بلاکچین در ساخت ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم بوده است، اما کاربرد بلاکچین بهسرعت توسعه پیدا کرد و محدود به ارزهای دیجیتال نشده است. بلاکچین در صنایع مختلفی مانند زنجیره تأمین و خردهفروشی، بهداشت و درمان، املاک و مستغلات، رأیگیریهای الکترونیکی و حتی هنر و سرگرمی نیز به کار گرفته میشود. به طور مثال، استفاده از بلاکچین در زنجیره تأمین باعث ردیابی دقیقتر محصولات و اطمینان از اصالت آنها میشود.
تمام این ویژگیها به لطف بلاکچین و قراردادهای هوشمند امکانپذیر شدهاند. قراردادهای هوشمند کدهای مبتنی بر بلاکچین هستند که به صورت کاملاً خودکار اجرا میشوند و هیچ نیازی به واسطهها ندارند. اگر شرایط برقراری یک قرارداد هوشمند وجود داشته باشد کدهای بلاکچینی به طور خودکار اجرا میشوند و اگر شرایط برقرار نباشد عملیات انجام نمیشود. این امر میتواند در کاهش هزینهها و زمان انجام عملیات و افزایش امنیت و خودمحوری یک پلتفرم نقش بسزایی را ایفا کند.
بلاکچین به دلیل تواناییاش در ارائه امنیت، شفافیت و کاهش وابستگی به واسطهها، در جهان امروز که اقتصاد دیجیتال در حال گسترش است، بسیار اهمیت پیدا کرده است. این فناوری میتواند فرایندهای پیچیده را ساده کند، هزینهها را کاهش دهد و امنیت بیشتری را به وجود آورد. به همین دلیل، بسیاری از صنایع و شرکتها به دنبال پیادهسازی و بهرهبرداری از این فناوری نوین هستند.
بلاکچین در صنعت خردهفروشی
بلاکچین در صنعت خردهفروشی بهعنوان یک فناوری انقلابی در حال تغییر روندهای سنتی و بهبود تمام فرایندها است. این فناوری میتواند شفافیت، اعتماد و کارایی بیشتری را در زنجیره تأمین، مدیریت دادهها و تعامل با مشتریان به ارمغان بیاورد. در ادامه به برخی از کاربردهای بلاکچین در این صنعت میپردازیم.
۱. شفافیت در زنجیره تأمین
توسط بلاکچین میتوان شفافیت و قابلیت ردیابی کاملی در زنجیره تأمین خردهفروشی ایجاد کرد. هر یک از مراحل تولید، حملونقل و تحویل محصولات را میتوان به صورت دقیق در بلاکچین ثبت و رصد کرد. این ویژگی به مشتریان اجازه میدهد تمام اطلاعات مربوط به محصول، از جمله مبدأ تولید، شرایط نگهداری، حملونقل و هرگونه تغییر در محصول در هر مرحله را مشاهده کنند.
برای مثال برندهای بزرگی مانند والمارت و آمازون از بلاکچین برای ردیابی مواد غذایی و دیگر محصولات در زنجیره تأمین خود استفاده میکنند. با این فناوری، میتوان بهسرعت منبع هر محصول را شناسایی کرد و در صورت بروز مشکلاتی مانند فساد یا آلودگی، اقدامات سریعتری انجام داد.
۲. مبارزه با تقلب و کالاهای تقلبی
بلاکچین میتواند به جلوگیری از ورود کالاهای تقلبی به زنجیره تأمین خردهفروشی کمک کند. برای مثال در بازار فیشاپینگ تولیدکنندگان (صاحبان کالا) مجاز به افزودن اطلاعات کالای خود به بازار هستند. با ثبت اطلاعات دقیق محصولات صرفا توسط تولیدکنندگان، میتوان بهراحتی اصالت محصولات را تایید کرد و از ورود کالاهای تقلبی به بازار جلوگیری نمود.
۳. پرداختها توسط ارزهای دیجیتال
استفاده از ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاکچین میتواند در صنعت خردهفروشی روشی نوین برای پرداخت ایجاد کند. در بلاکچین امکان پرداختهای فوری و کارمزدهای کمهزینهتر فراهم است که تجربه خرید را برای مشتریان بهبود میبخشد. علاوه بر این، پرداختها به صورت امن و غیرقابلتغییر ثبت میشوند و از مشکلاتی مانند تقلب یا بازگشت وجه جلوگیری میکند. اکنون فیشاپینگ امکان خرید کالا و خدمات و پرداخت با فیشکوین (ارز دیجیتال بازار فیشاپینگ) را فراهم کردهاست.
۴. مدیریت موجودی و کاهش هدررفت
بلاکچین میتواند مدیریت موجودی کالاها و کاهش هدررفت منابع را بهبود دهد. با ثبت اطلاعات دقیق موجودی در بازار فیشاپینگ و به اشتراکگذاری آن با اعضای زنجیره تأمین شامل تولیدکننده، توزیعکننده و مصرفکننده نهایی، میتوان از مشکلاتی مانند کمبود یا انباشت بیش از حد کالاها جلوگیری کرد.
۵. بهبود تجربه مشتری و وفاداری
توسط تکنولوژی بلاکچین میتوان برنامههای وفاداری مشتریان را بهبود بخشید. به این منظور بازار فیشاپینگ، توکنهای دیجیتال (فیش کوین) را برای پاداشدهی به مشتریان وفادار ایجاد و توزیع میکند و با مبادله فیشکوین در سیستمهای مختلف پرداخت یا پاداشدهی انگیزه بیشتری برای کاربران ایجاد میکند.
با درنظرگرفتن تمامی این مزایا، بلاکچین میتواند بهعنوان یک راهکار نوآورانه در حوزه خردهفروشی عمل کند و به بهبود عملکردها و تجربه مشتریان کمک شایانی نماید.
بازار بلاکچینی فیشاپینگ
مردم در اتفاقات متفاوت در فضای صنعت خردهفروشی نشان دادهاند که دوست دارند از سوپرمارکتهای محله حمایت کنند. از طرف دیگر فروشگاهها از هزینههای دلبخواهی که اپلیکیشنهای فعال بر آنها تحمیل میکنند به ستوه آمدهاند. صاحبان کالا هم بارها علناً اعلام کردهاند که از فشارهای فروشگاههای زنجیرهای بابت مارژینهای ناعادلانه و هزینههای متعدد و تمام نشدنی به تنگ آمدهاند!
بلاکچین در صنعت خردهفروشی بهعنوان یک فناوری انقلابی در حال تغییر روندهای سنتی و بهبود تمام فرایندها به نفع همگان است. پتانسیل ۱۰ هزار فروشگاه مستقل و مرتبط را در سراسر کشور تصور کنید؛ که در عین استقلال، بدون پرداخت هیچ هزینهای و هیچ واسطهای از امکانات یک فروشگاه زنجیرهای بزرگ در کلاس جهانی بهرهمند شده و از ارائهی امکانات فیزیکی خود نیز درآمد مازاد کسب میکنند!
در بازار فیشاپینگ هر یک از فروشندگان و خریداران، مخیر به ارسال و پذیرش سفارشات هستند و با ارسال سفارشات از سوی خریدار و دریافت آن توسط فروشنده، تمام توافقات بین ایشان از طریق قراردادهای هوشمند صورت میگیرد و بازار دخل و تصرفی در تایید، رد یا تغییر هیچ یک از دادهها ندارد. بازار فیشاپینگ مالکیتی بر کالاها و حاکمیتی بر دادهها ندارد و یک بستر بلاکچینی با امکانات بیشمار برای مدیریت تجارت افراد توسط خود ایشان است.

فیشکوین
فیشکوین یک راهحل مبتنی بر بلاکچین است که توسط مدیر بازار فیشاپینگ طراحی شده و با همکاری تیمی از متخصصان جوان توسعه یافته است.
این رمزارز نوآورانه و منحصربهفرد که برای اولینبار در ایران توسط یک پلتفرم خردهفروشی پشتیبانی میشود، پلی برای انتقال ارزش بین بازار فیشاپینگ و تمام کاربران این بازار و نقطه عطفی در بهکارگیری فناوریهای پیشرفته در این صنعت به شمار میآید. وظیفه فیشکوین ساخت یک اقتصاد پویا در بازار خردهفروشی ایران است و در میان مدت بر بستر بلاکچین توسعه خواهد یافت و این موضوع فیشکوین را به یکی از بزرگترین فرصتهای سرمایهگذاری تبدیل کرده است.
فیشکوین رمزارز بومی بازار فیشاپینگ، با هدف ایجاد انگیزه برای فعالیت کاربران و تسهیل تراکنشها طراحی شده است. این رمزارز در حال حاضر وظیفه جذب سرمایه و سهامداری و به زودی وظیفه تسهیل تراکنشهای پلتفرم، وظیفه انتقال ارزش درون اکوسیستم، پرداخت کالا و خدمات، پرداخت کارمزدهای پلتفرم، جذب سرمایه و سهامداری، دریافت سود از طریق سهامگذاری (Staking)، ابزاری برای شرکت در رأیگیریهای راهبردی اکوسیستم فیشاپینگ توسط سهامداران عمده و بسیاری کاربردهای دیگر را برعهده خواهد داشت.

جذب سرمایه از طریق فروش فیشکوین (عرضه سهام غیرمالکانه)
ارزش بازار خردهفروشی ایران، از سال 140۳ تا ۱۴۱۴ از 4,000 همت به 4,400 همت خواهد رسید.

همچنین مطابق با مستندات موجود گردش مالی بازار فیشاپینگ از نیمه دوم سال ۱۴۰۴ تا پایان سال ۱۴۰۷، از 2 همت به 900 همت افزایش مییابد.
بر اساس این پیشبینی، متوسط ارزش کسبوکار فیشاپینگ با درنظرگرفتن نرخ نفوذ ۵٪ به بازار، در پایان سالهای ۱۴۰۵، ۱۴۰۶ و پایان نیمه اول ۱۴۰۷ به ترتیب 14.3، 55.9 و 103.4 همت خواهد بود.

به اراده پروردگار، با عرضه موفق فیشکوین، در سالهای آینده بازار فیشاپینگ سود چندین همتی را تجربه خواهد کرد و به یکی از تاثیرگذارترین فعالان حوزه کالاهای سوپرمارکتی در ایران تبدیل خواهد شد.
گام اول بهرهبرداری از فیشکوین توسعه آن بهعنوان یک ابزار جذب سرمایه و اعطای سهام بازار فیشاپینگ است. افرادی که تمایل به خرید و سرمایهگذاری در این کسبوکار پرسود را دارند، با خرید فیشکوین میتوانند به صورت غیرمالکیتی، صاحب بخشی از سهام بازار فیشاپینگ شوند. در واقع دارندگان فیشکوین از تمام مزایای مالی و سود سهام خود بهرهمند میشوند، ولی مالکیت بازار فیشاپینگ به صورت مستقل باقی میماند. این مدل اقتصادی به گونهای طراحی شده که کاربران بتوانند بدون انتقال مالکیت، از رشد و موفقیت بازار فیشاپینگ سود کامل ببرند.

کاربرد بلاکچین در زنجیره تأمین(مطالعه موردی بازار فیشاپینگ)
۱- تحول دیجیتال در زنجیره تأمین صنعت خردهفروشی ایران
رفع چالشهای ساختاری:
عدم شفافیت در زنجیره تأمین (درصد بالای کالاهای تقلبی در بازار ایران)
هزینههای بالای توزیع (۱۸ تا ۲۰٪ قیمت نهایی کالا صرف واسطهها میشود)
ضعف ردیابی کالا (فقدان سیستم یکپارچه از تولید تا مصرف)
راهکار:
پیادهسازی فناوری دفترکل توزیعشده (DLT) در پلتفرمهایی مانند بازار فیشاپینگ که اولین اکوسیستم B2B2C مبتنی بر بلاکچین در حوزه سوپرمارکتی ایران است
۲- ساختار بلاکچینی بازار فیشاپینگ
لایههای زیرساختی | کاربرد |
شبکه بلاکچین | ثبت غیرقابل تغییر تراکنشها |
قراردادهای هوشمند | خودکارسازی پرداختها و تسویه حساب |
احراز هویت | تأیید هویت دیجیتال تأمینکنندگان و فروشندگان |
توکنسازی | تسهیل پرداختهای درونپلتفرمی |
گردش کار عملیاتی
ثبت کالا: هر محصول با هش دیجیتال در بلاکچین ثبت میشود.
سفارشدهی: مصرفکننده از طریق اپلیکیشن، کالا را از نزدیکترین سوپرمارکت عضو (با تایید قرارداد هوشمند) سفارش میدهد.
تحویل: فیشاپرها (پیکهای هوشمند) موجودی انبارهای محلی را بهروزرسانی و کالا را تحویل میدهند
تسویه: پرداخت به صورت خودکار با FishCoin انجام میشود
۳- مزایای کلیدی در مقایسه با مدلهای سنتی
شاخص | مدل سنتی | بازار فیشاپینگ |
هزینه توزیع | ۱۸-۲۰٪ | ۸-۱۰٪ |
زمان تحویل | ۲۴-۴۸ ساعت | میتواند تا ۲ ساعت کاهش یابد |
نرخ خطا | به طور میانگین ۱۵٪ به دلیل ثبت دستی | کمتر از یک درصد (ثبت خودکار) |
ردیابی کالا | غیرممکن | تاریخچه کامل در بلاکچین |
دادههای واقعی:
کاهش هزینههای بازاریابی و فروش برای تولیدکنندگان
افزایش فروش سوپرمارکتهای محلی
۴- چالشهای پیادهسازی و راهکارها
موانع :
مقاومت فرهنگی : عدم آگاهی بیش از نصف فروشندگان از فناوریهای جدید
تحریمها : محدودیت در دسترسی به سرویسهای بینالمللی
نقدینگی : نیاز به سرمایه اولیه برای توسعه کیف پولهای دیجیتال
راهکارهای بومی :
آموزش عملی : برگزاری کارگاههای فنی برای ۱۰۰۰ فروشنده در بزرگترین همایش برندها و خردهفروشان
استفاده از زیرساختهای داخلی : سرورهای ابری آروان یا بلاکچین ملی
همکاری با بانکها : یکپارچهسازی FishCoin با سیستمهای پرداخت سنتی
۵- چشمانداز آینده (پیشبینی تا ۱۴۰۷)
نفوذ ۵ درصدی به بازار خردهفروشی ایران
رسیدن به ارزش بازار ۹۰۰ همت
کاهش بیش از ۵۰٪ تقلب در کالاهای سوپرمارکتی
توسعه بینالمللی ( ایجاد نسخه منطقهای برای بازارهای عراق و افغانستان )
۶- جمعبندی
بازار فیشاپینگ (فی شاپینگ) یک زنجیره کامل B2B2C مبتنی بر بلاکچین و دارای ارز دیجیتال فیش کوین (FishCoin) است که کالای صاحبان کالا (تولیدکنندگان و برندها) را از طریق کاسبان خردهفروش محلی (عمدتاً سوپرمارکتها و فیشاپرها) درب منزل به مصرفکننده نهایی تحویل میدهد. تمامی فرایندها از اولین نقطه تا رسیدن به دست مشتری تماماً بر بستر بلاکچین اجرا میشود تا ضامن سرعت، امنیت و شفافیت تمام مراحل باشد.
فیش کوین یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاکچین است. این ارز دیجیتال وظایف مختلفی در پلتفرم فیشاپینگ دارد. از جمله برای سهامداری، هدایت و رأیگیریهای راهبردی پلتفرم (مجمع سهامداران)، سهامگذاری (Staking) و کسب درآمد غیرفعال، پرداختهای درون برنامهای، اهدای پاداش و جوایز و بسیاری کاربرد دیگر.
ارتقای فروش و پروموشن، بخش مهمی از فعالیتهای این بازار است. هدف بازار فیشاپینگ، گردآوردن فروشندگان، تأمینکنندگان و خریداران در کنار هم است و با ابزار استخراج کوین، نقطه عطفی برای بالابردن تقاضای محصولات و خدمات در بازار است. بر اثر فعالیت افراد در این بازار، اطلاعات کالا مستقیماً به مصرفکنندگان رسیده و شرکتها زمان زیادی را برای پروموشن سوپرمارکتها و هایپرمارکتها صرف نمیکنند.
وقتی میگوییم بازار فیشاپینگ بر بستر بلاکچین فعال است به این معنی است که مالکیتی بر کالاها و حاکمیتی بر دادهها ندارد. هر یک از فروشندگان و خریداران، مخیر به ارسال و پذیرش سفارشات هستند و با ارسال سفارشات از سوی خریدار و دریافت آن توسط فروشنده، تمام توافقات بین ایشان از طریق قراردادهای هوشمند تماماتوماتیک صورت میگیرد و بازار فیشاپینگ دخل و تصرفی در تایید، رد یا تغییر هیچ یک از دادهها ندارد.
بر این اساس بازار فیشاپینگ:
- فروش خرد، تبلیغات و پروموشن برندها و فروشگاهها را در منازل و ادارات، برای مصرفکننده نهایی امکانپذیر ساخته و تحویل رایگان درب منزل را ممکن میکند.
- بهترین روش ارتباط با شرکتها و سفارش کالاهای موجود در بازار را در اختیار سوپرمارکتها قرار داده و موجب کاهش هزینههای بازاریابی و فروش شرکتها میشود.
- با استفاده از فیشکوین روشهای امن و سریع پرداخت را بهبود میدهد.
- با ترکیب فناوری بلاکچین و مدل تجاری B2B2C، نمونه موفق بومیسازی DLT در صنعت خردهفروشی ایران است.
- این پلتفرم با حل چالشهای کلیدی مانند شفافیت و هزینههای توزیع، الگویی برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین در اقتصادهای در حال توسعه ارائه میدهد.
سید ابراهیم رفیعی طباطبائی
لیست مقالات